Twentekanaal en de sluis van Hengelo
Het Twentekanaal is een favoriet viswater voor de sportvisser vandaar dat ik deze beschrijving heb gemaakt. Het kanaal staat bekend als een van de beste visplekken in de wijde omgeving. Vooral boven de sluis in Hengelo, bij de Waarbeek, wordt veel gevist en viswedstrijden gehouden. Vissers uit allerlei windstreken gooien hier hun hengel(s) uit om een vis te verschalken. Wilt U meer weten over de sportvisserij en of visstandbeheer Twentekanaal klik dan HIER
De Twentekanalen zijn in de jaren 1930 – 1936 tot stand gekomen en vormen een waterweg van 65 km. Een goede verbinding over water vanuit Twente naar de zeehavens was van levensbelang. Het was dus vooral om economische reden dat het kanaal werd aangelegd, maar bijkomende functies zoals de watervoorziening voor duizenden inwoners van Twente, het op peil houden van de waterhuishouding van Twente en Noord Overijssel en de recreatiemogelijkheden (vissen, pleziervaart, roeisport, camping), zijn nu eveneens van groot belang. De aanleg van het kanaal in de jaren 30 was een moeizame aangelegenheid. Vanwege de economische crisis werden werkloze arbeiders bij dit karwei ingeschakeld en het graven gebeurde aanvankelijk met de schop. Later werden ook eenvoudige graafmachines gebruikt. De technische werken van het Twentekanaal, bestaande uit 3 sluizen met gemalen en 27 vaste bruggen, getuigen van veel vakmanschap in de vroegere jaren. Een groot deel van de bruggen werd in de Tweede Wereldoorlog vernield door bombardementen; de brug bij Exel zelfs tweemaal.
Het Twentekanaal is belangrijk voor de Twentse industrie. Dat blijkt uit het aantal vrachtschepen dat jaarlijks de kanalen bevaart. Nog steeds maakt de aanvoer van grondstoffen over water een belangrijk deel van deze vrachtvaart uit en verder ziet men dagelijks schepen met zand, grind, zout of veevoeder voorbijvaren. Ook het container vervoer per schip is enorm gegroeid sinds er in Hengelo een containerterminal gevestigd is.
Sluis bij Hengelo (de Waarbeek)
Sluiscomplex de Waarbeek (1935). Sluiskolk met brug, gemaal en woningen. Verval 9 meter. Waterverplaatsing bij het schutten 15.000 m3. Ontwerp van ir. Roosenburg Bovenhoofd met hefdeur tussen torens, benedenhoofd met schuifdeuren. De Hengelose sluis moet het grootste hoogteverschil van de drie overbruggen, namelijk 9 meter.
Integenstelling tot de sluis bij Eefde, heeft de sluis bij Hengelo, evenals de sluis bij Delden geen verbindingsbrug tussen de heftorens. In afwijkingvan de twee andere sluizen die zijn voorzien van hefdeuren, heeft de sluis bij Hengelo een hefdeur en een schuifdeur.
De bovendeur is eenzelfde hefdeur als bij de sluizen te Delden en te Eefde.De sluizen in de Twentekanalen hebben dichte hefdeuren, dus niet met schuiven of rinketten (schuiven of kleppen voor het vereffenen van de waterstanden). De waternivellering gebeurt door de deuren een klein stukje te openen, waardoor het water zich een weg baant onder de deur door. Om te voorkomen dat dit met te grote kracht gebeurt, is achter de deur een drempel met woelkamer gebouwd, die ervoor zorgt dat het water afgeremd wordt. De benedendeur is een schuifdeur. Voor dit systeem is gekozen omdat door het grote verschil in waterhoogte de deur en dus de sluistoren een veel te hoog gebouw zou moeten worden. Ondanks het ontbreken van de verbindingsbrug, waardoor bij andere sluizen de as loopt, waaraan de kettingen voor het heffen van de sluizen zijn bevestigd, is men er wel in geslaagd het heffen van de deuren volkomen synchroom te laten verlopen.
Hoe gaat het schutten in zijn werk
De sluismeester is via de marifoon op de hoogte van de komst van een schip.
Als het schip van de benedenzijde (AKZO) komt en de sluiskolk nog gevuld is, nivelleert de sluismeester de waterstand door een druk op de knop van zijn bedieningspaneel om de benedendeur een eindje te openen. Wanneer het water in de sluis het peil bereikt heeft van het water in het lager gelegen kanaal wordt de benedendeur geopend en kan de schipper binnenvaren. De benedendeur wordt vervolgens gesloten, de bovendeur een klein stukje geheven en het water vult de sluiskolk. Als dit op peil is met het hoger gelegen kanaalpand gaat de deur geheel open en kan de schipper zijn weg vervolgen. Als de schipper van boven (Enschede) komt en naar het lager gelegen kanaalgedeelte wil werkt het in omgekeerde volgorde.
De hoeveelheid water die in Hengelo bij een schutting verloren gaat is 16.000 m3. Om te voorkomen dat het bovenpand van het kanaal droog zou komen te staan, zorgen drie dieselpompen voor het op peil houden van het water in het bovenpand. Als ten gevolgen van teveel regen het waterpeil te hoog wordt, laat men het teveel aan water via de sluiskolk weglopen naar het benedenpand. In droge tijden vullen de pompen het waterpeil in het kanaal aan. Deze pompen hebben een capaciteit van 18.000 m3 water per uur.
Er werd ook water onttrokken aan het kanaal voor de drinkwatervoorziening in Twente. Bluswater van een brand bij bandenfabrikant Vredestein in Enschede vervuilde in 2003 het Twentekanaal dusdanig dat waterbedrijf Vitens de waterwinning moest staken.Ten behoeve van de landbouw wordt in droge perioden indirect water uit de Twentekanalen gebruikt voor de beregeningsinstallaties. Verder gebruiken fabrieken het water van het kanaal als koelwater. Dit koelwater wordt na gebruik weer teruggepompt en omdat dit water hoger van temperatuur is ontstaan bij lage temperaturen zogenaamde mistwolken boven het kanaal. Akzo Nobel in Hengelo maakt hier ook gebruik van en maakt het mogelijk om 's winters prima te kunnen vissen in de haven van Hengelo. Klik hier voor meer info.
Nog enkele foto's
